Op 1 januari 2023 trad het nieuwe verbintenissenrecht in werking. Voor alle overeenkomsten gesloten na 1 januari zijn nu meer mogelijkheden om de overeenkomst nadien te wijzigen of zelfs te ontbinden. Onderstaand worden drie van die mogelijkheden toegelicht, met name de mogelijkheid tot heronderhandelen, ontbinden en zélfs het vroegtijdig ontbinden van een overeenkomst.
Heronderhandelen
Onder het oude verbintenissenrecht kon een contract niet heronderhandeld worden, zélfs niet indien de omstandigheden voor één van de partijen bijzonder moeilijk geworden waren. Waar men dit vroeger contractueel moest voorzien met een heronderhandelingsformule, is nu de mogelijkheid tot heronderhandeling de standaard geworden. Dit betekent concreet dat elke partij een heronderhandeling van het contract kan vragen, indien de omstandigheden zozeer verzwaard zijn dat het overdreven moeilijk is geworden om het contract uit te voeren aan de bestaande voorwaarden.
Aan het inroepen van zo’n heronderhandeling, zijn wel voorwaarden verbonden:
- De omstandigheden moeten zodanig veranderd zijn dat een uitvoering van de overeenkomst bijzonder moeilijk geworden is;
- De verandering van omstandigheden was onvoorzienbaar;
- Diegene die de verbintenis niet langer kan nakomen, mag daar zelf geen schuld aan hebben.
Ontbinden
Ook het ontbinden van een contract is sinds 1 januari eenvoudiger geworden. Voortaan kan u – wanneer uw tegenpartij haar deel van de verbintenis niet nakomt – het contract ontbinden zonder tussenkomst van de rechter. U doet dit wel op eigen risico, wat betekent dat een rechter achteraf alsnog een schadevergoeding kan opleggen. Dit uiteraard enkel wanneer u het contract onterecht ontbonden hebt. Ook deze vernieuwde ontbindingsmogelijkheid moet vanzelfsprekend aan een aantal voorwaarden voldoen.
Vroegtijdige ontbinding
Als laatste is het zelfs mogelijk geworden om een contract eenzijdig te ontbinden als de tegenpartij in de toekomst haar verbintenis niet zal nakomen. Ook bij voortijdige ontbinding hoeft u niet eerst naar de rechter. Dit is een vrij verregaande mogelijkheid en is opnieuw op eigen risico. Wanneer bijvoorbeeld uw aannemer twee weken voor de beloofde opleverdatum nog niet aan de funderingen begonnen is, staat u recht in uw schoenen om de overeenkomst vroegtijdig ontbinden. U bent op dat moment vrijwel zeker dat de aannemer zijn verbintenis niet meer zal nakomen. Ook hier zijn weer strikte voorwaarden aan verbonden, die best zorgvuldig op voorhand worden afgetoetst.
Hoewel deze nieuwe mogelijkheden zeker nuttig zijn, kunnen ze in de praktijk tot heel wat interpretatieproblemen leiden. Wie geen discussie wil, neemt beter maatregelen. Bijvoorbeeld door de vroegtijdige ontbinding uitdrukkelijk uit te sluiten of door uitdrukkelijk op te nemen wanneer een heronderhandeling al dan niet mogelijk is. Uiteraard kunnen wij u hierbij helpen, indien gewenst.
Heeft u hier vragen over? Contacteer ons gerust per mail of via een telefoontje. Wij helpen u hierbij graag verder.
Het Flamée en Partners team
